Akıl
* Akıllının dili
gönlünün ötesindedir;
ahmağın gönlüyse dilinin ötesinde.
* Akıl gibi zenginlik,
bilgisizlik gibi yoksulluk,
edep gibi miras
danışmak gibi arka olamaz.
* Akıl tamamlandı mı söz azalır.
* Hoş geçinmek aklın yarısıdır.
(Akıllı kimdir, anlat denince buyurdular ki;)
* Herşeyi lâyık olduğu yere koyandır. (Cahili anlat dediler; bu-
yurdular ki: ) anlattım ya.
* Kişi eğer seni azgınlık, yolundan alıkor, doğru yola sevkederse,
bu onun akıllı olduğuna delâlet eder.
* Akıllı, ameline dayanır,
câhil, emeline dayanır.
Bilgin, kalbiyle, gönlüyle bakar görür;
câhil, gözüyle bakar görür.
* Akıl gurbette yakınlık bulmaktır; ahmaklık vatanda gurbete düşmektir.
* Akıllının zannı, câhilin yakininden daha doğrudur.
* Câhil dostundan ziyâde akıllı düşmanına güven.